Lichter dan ik
Lezen voor de lijst
Nederlands-Indië, 1866. Om te voorkomen dat ze moet trouwen met de onbekende man die haar moeder voor haar heeft geregeld, loopt de 16-jarige Piranti weg van huis. Ze komt terecht bij een Nederlandse officier, die het meisje – dat hij Isah noemt – aanneemt als ‘njai’: hulp in de huishouding én partner in bed. Als Isah en hij samen twee halfbloed dochters hebben, deelt hij mee dat hij naar zijn vaderland teruggaat om daar te trouwen met een Nederlandse vrouw. In zijn toekomstplannen is geen ruimte voor Isah en haar dochtertjes. Jammer dan.
Een bevriend echtpaar toont zich bereid om de twee kleine meisjes als pleegkinderen aan te nemen. Dan zullen ze ook een degelijke Nederlandse opvoeding krijgen, wat hun kansen voor de toekomst enorm vergroot. En Isah mag bij het gezin komen werken als kindermeisje, op één voorwaarde: dat niemand weet – ook haar eigen dochters niet! – dat Isah hun moeder is. Een duivels dilemma: wél aanwezig zijn in het leven van je kinderen, maar anoniem en op afstand.
Leen het e-book en het luisterboek in de online Bibliotheek-app
Lees alvast een paar bladzijden
Dyslectisch? Lees dit boek bij Passend Lezen als gesproken boek.
Meer informatie over Passend Lezen.
Leesaanwijzingen
Dit boek is gebaseerd op het leven van de grootmoeder van Dido Michielsens oma. Het is een tragische geschiedenis, die in de ik-vorm verteld wordt door het ‘slachtoffer’ zelf. In het eerste hoofdstuk maak je kennis met Tjanting, een vriendin van de hoofdpersoon, die haar verhaal heeft opgeschreven zoals Isah het tegen het eind van haar leven wilde laten vastleggen; Tjantings naam staat ook onder het nawoord, maar verder speelt deze vrouw eigenlijk geen rol in het verhaal.
De jonge Piranti/Isah is een wat naïef meisje, dat in de loop van haar leven veelvuldig geconfronteerd wordt met de onbegrijpelijke slechtheid van de medemens. Menselijke basiswaarden als gelijkheid, betrouwbaarheid en moederliefde worden op schokkende wijze genegeerd en geschonden. Het gedrag van de Hollanders in de koloniale samenleving die zij hebben gecreëerd, is ronduit stuitend. Bereid je dus voor op een heftige leeservaring.
In het boek komen nogal wat Indische begrippen voor; achterin staat een verklarende woordenlijst.
Om over na te denken
Is het positief als iemand zichzelf wegcijfert en zich totaal opoffert? Of is het beter als iemand voor zichzelf opkomt? En wat ligt jou het beste?
Mogen ouders zich tot op zekere hoogte bemoeien met de partnerkeuze van hun volwassen kind?
Was een njai eigenlijk niet gewoon een (seks)slavin?
Zijn – bij voorbeeld – de Filipijnse vrouwen die nu als arbeidsmigrant in Qatar en Saoedi-Arabië werken misschien de njais van onze tijd? Zou zoiets dichter bij huis ook nog voorkomen?
Wat denk je: zou je leven er heel anders uitzien als je met een andere huidskleur geboren zou zijn?
Prijzen
- Bekroond met de Nederlandse Boekhandelsprijs 2020
- Genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs 2020
- Genomineerd voor de Hebban Debuutprijs 2020 (shortlist)
Boektrailer
Bewerkt voor toneel
Wat anderen van dit boek vonden
‘Er zijn mensen die in het leven geen keuzes hebben en mensen die die keuzes afdwingen. Isah behoort tot de tweede groep: ze is geboren als iemand die geen keuzes zou hebben. Ze heeft geen vader en is relatief arm. Haar moeder wil haar uithuwelijken. Zij besluit echter haar lot zelf te bepalen en weg te lopen. Als dit een verkeerde keuze blijkt, neemt ze hiervoor verantwoordelijkheid en kiest ze er bewust voor haar dochters een betere toekomst te geven dan dat zij zelf had, ook al moet ze hiervoor veel opofferen.'
Jiska, op: scholieren.com
‘Het dramatische levensverhaal van een trotse vrouw die gemangeld wordt door de zeden in de kolonie Nederlands-Indië. Met het oog van een kenner geschreven – van binnenuit. Even verrassend als pijnlijk. Een verbijsterende geschiedenis die ons tot op de dag van vandaag raakt. Spannend en dondersgoed geschreven. Wat een talent.’
Adriaan van Dis, op: didomichielsen.nl
‘Ik was al eerder in het boek begonnen, maar de vele moeilijke Indische woorden hielden me tegen. Toen werd het boek gekozen door een lid van onze leesclub. Dus weer begonnen. Het boek pakte me na een aantal bladzijden en toen in één ruk uitgelezen. Wat een triest verhaal.’
Petra, op: hebban.nl
Recensies
Log in met je bibliotheekpas en bekijk de recensies op Literom.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Opdrachten bij het boek
Over de auteur
Dido Michielsen (Amersfoort, 1957) is journalist en schrijver. Na een aantal non-fictieboeken kwam zij in 2019 met haar eerste roman Lichter dan ik, geïnspireerd op het leven van haar betovergrootmoeder. Michielsen heeft dus Indische roots; preciezer: zij stamt af van een njai, de Javaanse bijvrouw van een Hollandse officier. In 2022 verscheen Engel en kinnari, het vervolg op Lichter dan ik; hoofdpersoon hier is Louisa, de jongste dochter van Isah. In 2021 is Lichter dan ik als toneelstuk opgevoerd.
Op deze site vind je informatie over de auteur: Dido Michielsen
Na dit boek verder op Lezen voor de lijst:
-
Annejet van der Zijl
-
Adriaan van Dis
-
Simone Atangana Bekono
-
Hella S. Haasse
-
Bea Vianen
-
Arthur Japin
-
Raoul de Jong
-
Albert Helman