De tolk van Java
Lezen voor de lijst
Voor een Helmondse schoenmakersdochter, een Indische voormalige oorlogstolk en hun zoon – de verteller – bestaat er geen heden. Er is alleen een belast verleden: de jeugd van de moeder tijdens de Tweede Wereldoorlog in Brabant; de jeugd van de vader, die na de oorlog van Oost-Java naar Nederland vlucht; en de jeugd van de verteller die, geterroriseerd door zijn paranoïde vader, zijn tienerjaren op een internaat doorbrengt.
Jarenlang zal hij zijn ouders achtervolgen met vragen over de oorlog, die ook hij als een zware last met zich meedraagt. Hun verhalen zijn spannend, hilarisch, gruwelijk, treurig en rauw. Hun onderlinge verhouding is afwijkend: ze zijn eerder tot elkaar veroordeeld dan dat ze een liefhebbende band hebben, met de herinnering als hun gezamenlijke vijand. Bron: flaptekst
Leen het e-book en luisterboek in de online Bibliotheek-app
Lees alvast een paar bladzijden
Dyslectisch? Lees dit boek bij Passend Lezen als gesproken boek of karaokeboek.
Meer informatie over Passend Lezen.
Leesaanwijzingen
De roman bevat extreem gewelddadige gebeurtenissen die weinig subtiel beschreven worden. Daar moet je tegen kunnen.De structuur van het boek kan in het begin een beetje verwarrend zijn. De ik-persoon Alan vertelt afwisselend over het heden en het verleden. Daarnaast bestaat een aantal hoofdstukken uit de memoires van zijn vader. Deze beschrijft zijn jeugd in Nederlands-Indië voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog en de politionele acties die daarop volgen. Als je dit weet en goed op blijft letten, hoeft dat geen groot probleem te zijn.Ten slotte is de politieke en militaire situatie in Nederlands-Indië tijdens en na de Tweede Wereldoorlog tamelijk ingewikkeld. In grote lijnen is het goed te volgen, maar als je precies wilt begrijpen hoe het zit, kun je bronnen zoals wikipedia.org raadplegen.
Om over na te denken
Hoe bepaal je wat ‘goed’ en wat ‘fout’ is? Wordt dat bepaald door wat je doet of door het doel dat je daarmee wilt bereiken? Mag je extreem geweld gebruiken als (je denkt dat) dat voor de goede zaak is? In hoeverre ben je zelf, en kun je anderen verantwoordelijk houden voor hun daden?
Prijzen
- Libris Literatuurprijs (2017) Meer informatie.
- Genomineerd voor de (Vlaamse) Fintro Literatuurprijs Meer informatie.
Boekbespreking
Wat anderen van dit boek vonden
Er staan nog geen verslagen van leerlingen van De tolk van Java op scholieren.com.
'Morele kwesties zoals verraad en loyaliteit, die in dit deel van de roman een belangrijke rol spelen, worden versterkt door de gejaagde, meeslepende documentaire stijl. Die stijl is zo trefzeker, dat de lezer het er vaak benauwd van krijgt en zich bijna medeplichtig voelt aan de beschreven wreedheden.'
Juryrapport Libris Literatuurprijs 2017
'Vanaf de allereerste zin, die meer dan een pagina lang aanhoudt in een koortsachtig tempo, grijpt de autobiografische roman De tolk van Java door Alfred Birney de lezer bij de strot. In een woedende eruptie balt een zoon het gewelddadige leven van zijn gehate vader in Nederlands-Indië samen, van de wreedheden tijdens de Japanse bezetting tot de "politionele acties" die volgden na de bevrijding. De lezer is gewaarschuwd voor de volgende 500 bladzijden, maar wegleggen gaat niet meer.'
Wim Bossema, in: De Volkskrant, 30 april 2016
'Een indrukwekkend boek over een periode die in de Nederlandse geschiedenis lang taboe is gebleven: de periode waarin Nederlanders in Nederlands-Indië oorlogsmisdaden hebben gepleegd. Dit is eigenlijk de eerste roman die ik over die beladen onderwerp heb gelezen. Dat was een taaie taak. Ik wil hiermee helemaal niet zeggen dat het verhaal niet spannend was. Integendeel, er wordt veel in beschreven, maar je kunt als auteur ook te veel informatie verstrekken. Vooral in het vierde deel, "De tolk van Soerabaja", worden veel oorlogsmisdaden beschreven en dat gebeurt ook nog eens gruwelijk gedetailleerd.'
Cees van der Pol (docent), op: scholieren.com
Uittreksel
Log in met je bibliotheekpas en bekijk het uittreksel op Uittrekselbank.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Recensies
Log in met je bibliotheekpas en bekijk de recensies op Literom.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Lees ook over De tolk van Java op literatuurgeschiedenis.org
Op deze site vind je informatie over de auteur: Alfred Birney
Na dit boek verder op Lezen voor de lijst
-
Dirk Ayelt Kooiman
-
Annejet van der Zijl
-
Benny Lindelauf
-
Marga Minco